2016(e)ko apirilaren 28(a), osteguna

2016(e)ko apirilaren 14(a), osteguna

BRAILLE EUSKARAZ

Albiste bitxia topatu dugu braille irakurketa sistema euskararekin lotuta: "Ikusmen urritasuna dutenek euskarazko 600 baino liburu dituzte eskuragai, ONCE elkartearen eta Eusko Jaurlaritzaren elkarlanari esker. Aurten, beste 55 lan egokituko dira." Horrela dio EITBko atzoko albiste batek.




Itsuek edota ikusmen urritasuna duten pertsonek euskarazko literaturaz gozatzeko duten aukera geroz eta zabalagoa da; euskarazko 600 liburu baino gehiago dituzte, dagoeneko, eskuragai ONCE Euskadiko liburutegian, braille sistemara edo soinu formatura (Daisy sistemara) egokituta, eta kopuru hori urtetik urtera hazten ari da. Aurten, beste 55 lan egokituko dira.

Egokitzapen lan hauek ONCEko teknikariek egin dituzte, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren diru-laguntzarekin, 2006an abiatutako lankidetzari esker. Azken 10 urteotan, Eusko Jaurlaritzak 480.800 euro bideratu ditu proiektu honetara.

Juan Carlos Andueza ONCEko EAEko lurralde ordezkariak, Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak, eta Ana Davila ONCE Euskadiko zerbitzu buruak azaldu dituzte gaur datuok, hedabideen aurrean.

Bultzatzaileek nabarmendu dutenez, gizarte bateratzaile baten aldeko apustu garbia da egitasmo hau, !pertsona ezgaituak gizarteratzeko ezinbestekoak baitira kultura, aisialdia, hezkuntza eta lana eskuragarri edukitzea". Era berean, "euskaraz dakiten eta ikusmen ezgaitasuna duten pertsonen hizkuntza eskubideak bermatzen" direla gaineratu dute.

Aurrera begira, elkarlanari eusteko konpromisoa agertu dute bi aldeek. Itsuek edo ikusmen urritasuna dutenek euskaraz geroz eta liburu gehiago irakurtzeko aukera izatea da helburua, eta bide horretan jarraituko dute. Egokitutako liburuen kopurua urtero aldatzen da, jasotako diru-laguntzaren eta beste hainbat aldagairen arabera.

Aurten, lan hau aurrera eramateko, 44.000 euroko diru-poltsa bat eratu da; % 35 ONCEk jarri du, eta gainontzekoa, % 65, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak.

2016(e)ko apirilaren 6(a), asteazkena

ZAHARRAK BERRI

Gaurko albisteen artean hau topatu dugu eta sartuta gauden proiektuarekin lotura handia duela uste dugunez, ekartzen dizuegu.

Berria egunkarian topatu dugu eta Lander Muñagorri Garmendia idazlearen arabera, boladan jarri da iraganeko arropak jantzi eta iraganeko altzariak berriz erabiltzea. Zaharrak eta bigarren eskukoak dira, baina 'vintage' esaten zaie. Gazteen artean batik bat, indar handia hartu du moda horrek. Horrela da zuen artean? Aintzinako arropak edo gauzak erabiltzen dituzue?

Irakur dezagun berriaren laburpena:

Egungo estetika da, baina izan zitekeen duela mende erdikoa ere. Iraganeko arropa da, baita altzariak eta eguneroko tresnak ere. Baina horiekin ez da erabiltzen zaharra edo bigarren eskuko hitzik, vintage baizik. «Guri ez zaigu gustatzen esatea bigarren eskuko denda bat dela, ematen baitu hemen dagoenak ez daukala baliorik». Gasteizko Oslo dendan dago Bego Ezkurra Zabala, berreskuratutako altzarien artean: 1970eko hamarkadako mahaiak, besaulkiak, 1960ko lanparak eta egungoak daude han. Gero eta taberna, denda eta lokal gehiagotan iraganeko estetika egungoarekin uztartzen dute. Ohiko bihurtzen ari dira.

Hedatua dago estetika, eta baita hari jarri zaion vintage hitza ere. «Edozer gauzari deitzen zaio vintage. Baina zer da zehazki vintage?» Iruñeko Potsdam altzari dendako Juan Fraucak esan duenez, gaur egun zahar kutsua duen edozer gauza sartzen da etiketa horren barruan: 1920ko hamarkadako mahai batetik hasi eta 1980ko aulki bateraino. Ezkurra Zabalak berak, berriz, mende bat baino gutxiago duten kutsu zaharreko altzariak sartzen ditu termino horren barruan. «Hori guztia sar daiteke estetika horren barruan, baina, betiere, gustuz jartzen baldin bada», zehaztu du. Altzari zahar bat berri baten ondoan txukun jartzeari deitzen dio gustua Fraucak, eta hori da hedatzen ari den estetika berria. Zergatik? «Moda kontua bada, noski, baina, horrez gain, badago egungo gazteen egoerarekin lotura duen beste faktore bat», hasi da. Hain zuzen, iraganean etxebizitzak «betiko dekoratzen» zirela dio. «Gure gurasoek etxea erosi zutenean, armairuak neurrira egiten zituzten, bizi osorako, baina egun gazteek ez dakite bihar non izango duten lana». Ikearen efektua iritsi zen ondoren: altzariak merkeak eta denentzako modukoak bihurtu ziren, eta demokratizatu egin ziren. «Etxez aldatuz gero altzariak norberarekin eramatea errazagoa da, baina etxeek izaera propio hori galdu zuten, denak zirelako altzari berdinak». Orain, estilo ezberdinen arteko nahasketa horrekin beste efektu bat lortzen dela uste du.

Altzarien artean joera berria izan daiteke hori, baina janzkeran ohikoa da iraganeko modak behin eta berriz itzultzea. Eta, alde horretatik, vintage deritzon modak gorakada izan du azkenaldian. Euskal Herriko hainbat hiritan arropa mota horretan espezializaturiko dendak zabaldu dituzte, eta badituzte euren bezeroak ere. Bilboko Zorrotzaurre auzoan daukate denda Getari Etxegaraik eta Berta Martinezek. Vacas Flacas du izena, eta, arropa denda bat baino gehiago, arropa erakustokitzat daukate. «Lokal batean daukagu gordeta arropa guztia, eta igandeetan soilik zabaltzen dugu, Zorrotzaurren merkatua egiten den egunean». Halere, erakustokia beste noizbait bisitatu nahi izanez gero, telefonoz deituta ordu bat adostu daiteke haiekin.

«Hamar hornitzaile ditugu, eta astean behin edo birritan etortzen zaizkigu bota nahi dituzten arropekin. Prezioa jartzen diegu bi aldeen artean, eta salmentaren %50 da bakoitzarentzat». «Oso kalitate oneko arropa da, eta garestia, baina, denboraldiz pasatuta dagoenez, askoz merkeago saltzen dugu guk».

Era batekoak zein bestekoak izan, estetika jakin bat agertu da jantzi eta altzarien artean. Iritsi da, eta «denbora baterako bertan geratzeko» iritsi dela azaldu du Fraucak. «Ez duzu ikusten zaharra beti hor egongo dela? Hori egungo moldeetara eraman eta aprobetxatzea besterik ez da!».